Virânȋ Abdal´ın “Elif U Mim´Den Aldık Sırr-I Kuranı” Matlaı ile Başlayan Deyişi İçin Bir Tevcih (Yorum)

Alevi Bektaşi edebiyatı içerisinde âşıklar, tecrübe etmiş oldukları manevi seyahatler esnasında yüklendikleri hâlleri sembolik olarak arifane bir tarzda, şiir şeklinde ifade etmişlerdir. Çünkü bâtında yaşanan bu hâllerin zahire, maddi dünyaya taşması ve de taşınması ancak türünün imkân verdiği semboller lugaz, teşbih, tevriye gibi edebî sanatlar çerçevesinde mümkün olabilmektedir. Bu edebiyat geleneği yazılmış nefes, deyiş, nutuk vb. türlerin dillerinin altında yatan asıl anlamlarını beyan etmek amacıyla Tevil, Şerh Tevcih eserler kaleme alınmıştır. Genelde herhangi eserin açıklanmasına yönelik olan metin ister Tevil isterse (Yorum) olsun, okunduğunda “Acaba şair/âşık gerçekten söylenenleri kastetmiş midir?” sorusu kaçınılmaz olacaktır. Ancak her metin, kaynağından çıktığı andan itibaren muhatabının/okuyucunun idrak mertebesine göre şekillenir. Kaynağı Tanrısal feyz tüm şiirlerin şerhleri yorumları, söz konusu hakikatini bütünüyle kapsayıcı olmasa da derininde anlam katmanlarının çözümlenmesi açısından kıymetlidir. makalede, inancının adeta manifestosu niteliğinde deyiş evreninde yedi ulu ozan ya gelenekteki ifadesiyle bâtın aşığı adlandırılan kanon yer alan Virânî Abdal´a ait şiir, inancın irfânî müktesebatından ilhamla mana yönünden yorumlanmaya çalışılmıştır.